Audiometria tonalna

      Badanie audiometryczne słuchu wykonywane jest za pomocą urządzenia zwanego audiometrem. Audiometr jest urządzeniem elektroakustycznym, który generuje sygnały powtarzalne pod względem jakościowym i ilościowym. Sygnały te o ściśle określonych parametrach przekazywane są do narządu słuchu za pomocą słuchawek i odbierane są jako wrażenia dźwiękowe. Narząd słuchu jest więc testowany tonami o precyzyjnie określonym natężeniu i częstotliwości. Zakres częstotliwości objętych pomiarem wynosi najczęściej od 125 do 8000 Hz. Progiem słyszenia zarówno w badaniu przewodnictwa powietrznego jak i kostnego jest moment, w którym badany sygnalizuje, że usłyszał nadawany ton. Otrzymany wynik badania słuchu nazywamy audiogramem. Uzyskane pomiary nanosi się na siatkę audiogramu, co umożliwia ich graficzne przedstawienie. Na osi rzędnych podawane są natężenia progowe w decybelach od zera do 100 a na osi odciętych częstotliwości w hercach od 125 do 8000. Naniesione na siatkę wartości progowe przewodnictwa powietrznego każdego ucha łączy się linią ciągłą i otrzymuje krzywą progową przewodnictwa powietrznego. Linią przerywaną oznacza się przewodnictwo kostne. Jeżeli na audiogramie nie jest oznaczone, którego ucha dotyczny wynik przyjęto, że kolor czerwony na wykresie dotyczy ucha prawego, niebieski zaś ucha lewego. W ten sam sposób oznaczane są aparaty słuchowe i wkładki uszne pacjentów.

Typowy audiogram prawidłowo słyszącego człowieka

Wskazania do wykonania badania słuchu:

• podejrzenie niedosłuchu
• szumy uszne
• zaburzenia równowagi
• osoby długo pracujące w hałaśliwym środowisku
• urazy głowy
• stwardnienie rozsiane
• długoletnia cukrzyca
• osoby z częstymi chorobami uszu
• pacjenci po długotwałej antybotykoterapii 
• osoby po 65 roku życia

Jak przygotować się do badania słuchu?

Dorośli i dzieci powyżej 6 roku życia nie wymagają szczególnego przygotowania. Należy pamiętać, że badanie słuchu nie powinno być przeprowadzane po bezpośrednim narażeniu na duży hałas i wibracje, nie powinno być też wykonywane w dniu płukania uszu - może to spowodować wynik fałszywie dodatni. Najlepiej aby było wykonane w godzinach przedpołudniowych, gdyż unikniemy zjawiska tzw. "zmęczenia słuchu".

Audiometria słowna wykonywana jest w odpowiednio wyciszonym pomieszczeniu (kabinie) gdzie badanemu zakłada się na uszy specjalne słuchawki oraz otrzymuje on przycisk odpowiedzi. Pacjent za pomocą przycisku lub słownie sygnalizuje poziom, przy którym zaczyna słyszeć jakikolwiek dźwięk.

Wykonując audiometrię tonalną u 4-5 latków, musimy mieć na uwadze, że dziecko będzie musiało w adekwatny sposób zareagować na prezentowane bodźce, zazwyczaj przycisnąć przycisk bądź podnieść rękę. Dobrym sposobem jest przyzwyczajenie dziecka w domu do skupienia się na wybranych sygnałach, możemy zatem np. zaaranżować zabawy, gdzie dziecko słysząc dany dźwięk, reaguje w określony sposób, np. wrzuca klocki do pojemnika. Załóżmy dziecku zwykłe słuchawki na uszy, odtwórzmy np. śpiew ptaszków z aplikacji internetowch włączając pauzę na zasadzie słyszy, nie słyszy.  Można też pobrać bezpłatną aplikację na smartfona ze sklepu Google Play typu: Badanie słuchu, Tester słuchu, Audiometria - badanie słuchu, aby przećwiczyć badanie w domu. Oczywiście wynik nie będzie wiarygodny, ponieważ urządzenia (telefon, słuchawki) nie są skalibrowane do takich testów ale bardzo przybliżą dziecku obraz badania. Takie proste wskazówki wpływają na komfort dziecka w trakcie badania, czyniąc je jednocześnie bardziej wiarygodnym. 

Audiometria tonalna - interpretacja wyniku

Po badaniu otrzymuje się audiogram, który w formie wykresów przedstawia położenie i kształt krzywych. Gdy:

• obie krzywe leżą blisko siebie - ze słuchem nie dzieje się nic złego, kości przewodzą dźwięki tak samo dobrze jak przewód słuchowy i kosteczki w uchu środkowym
• krzywa kostna leży prawidłowo, a próg słyszenia przez powietrze jest poniżej normy – można z dużą dozą prawdopodobieństwa podejrzewać choroby ucha środkowego, np. otosklerozę, czyli nadmierne kostnienie kosteczek słuchowych - jest to tzw. niedosłuch przewodzeniowy
• krzywe są blisko siebie, ale obie mają wysoki próg słyszenia, problem tkwi w uchu wewnętrznym lub głębiej w mózgu – jest to niedosłuch odbiorczy
• krzywe powietrzna i kostna są oddalone od siebie i leżą poniżej wartości referencyjnych mówimy o niedosłuchu mieszanym, co oznacza, że mamy do czynienia z komponentem niedosłuchu przewodzeniowego i odbiorczego (czuciowo-nerwowego)

Poniżej na rycinie przedstawiony jest zakres prawidłowego słyszenia, podział na stopnie niedosłuchu oraz głoski i dźwięki otoczenia, których możemy nie słyszeć z powodu swojej wady słuchu.

      Pamiętajmy aparatów słuchowych nie zakłada się dopiero wtedy jak nie można zrozumieć czyjejś mowy - wydłuża to znacznie proces "uczenia się słyszenia" na nowo. Aparaty słuchowe zakłada się odpowiednio wcześniej aby dostarczyć do mózgu odpowiednich bodźców w postaci głosek, których słyszenie utraciliśmy na wskutek niedosłuchu. Przyspieszy to znacznie odnalezienie się w pełnym otoczeniu dźwiękowym i kontakt z najbliższymi.