Anatomia narządu słuchu
Narząd słuchu składa się z trzech elementów: ucha, drogi słuchowej oraz ośrodków słuchu w ośrodkowym układzie nerwowym.
Część obwodowa narządu słuchu
Składa się z ucha i części ślimakowej nerwu przedsionkowo-ślimakowego. Ucho dzielimy na trzy części: ucho zewnętrzne (auris externa), środkowe (auris media) i wewnętrzne (auris interna).
Ucho zewnętrzne
Do ucha zewnętrznego należy małżowina uszna (auricula) i przewód słuchowy zewnętrzny (meatus acusticus externus).
Małżowina uszna jest fałdem skóry obejmującym płytkę chrząstki sprężystej, która nadaje jej odpowiedni kształt. Przewód słuchowy zewnętrzny składa się z części chrzęstnej i części kostnej łączących się z sobą pod kątem otwartym ku przodowi. Luźne łącznotkankowe połączenie części chrzęstnej i kostnej pozwala – przez pociąganie małżowiny ku górze i tyłowi – na uzyskiwanie podczas otoskopii wglądu w głąb przewodu słuchowego zewnętrznego. Część chrzęstna jest otwartą ku górze, wypełnioną tkanką łączną, rynienką. Posiada w ścianie przedniej i dolnej szczeliny stanowiące potencjalne drogi przejścia procesu zapalnego z otoczenia do przewodu słuchowego. Część kostna graniczy od tyłu z jamą sutkową i komórkami wyrostka sutkowatego, od góry z jamą czaszki, od przodu ze stawem skroniowo-żuchwowym. Na końcu przyśrodkowym części kostnej znajduje się rowek bębenkowy, do którego przymocowana jest błona bębenkowa. Skóra przewodu pozbawiona jest tkanki podskórnej i przylega na całej powierzchni do ochrzęstnej i okostnej. W części chrzęstnej skóra zawiera włosy, gruczoły łojowe i woskowinowe. Przewód słuchowy zewnętrzny u noworodków nie posiada części kostnej. Część kostna rozwija się z biegiem czasu z pierścienia bębenkowego. Przewód słuchowy jest unerwiony przez nerw uszno-skroniowy, stanowiący gałąź nerwu trójdzielnego oraz gałąź uszną n. błędnego.
Małżowina wykazuje duże zróżnicowanie (dziedziczne) w zakresie wielkości, kształtu i umiejscowienia. Topograficzne osobliwości nie mają jednakże rzeczywistego wpływu na proces słyszenia. Jako całość, małżowina zbiera dźwięki i pozwala na ich kierunkową percepcję. Dlatego też starsi ludzie mający problemy ze słyszeniem, zwiększają efektywną powierzchnię odbioru dźwięków trzymając rękę za małżowiną – co rzeczywiście pomaga im lepiej słyszeć. W słyszeniu kierunkowym, małżowina gwarantuje to, że charakterystyka odbieranych dźwięków jest różna dla każdego ucha. Małżowina ucha odwróconego od źródła dźwięku odbija dźwięki przychodzące, głównie w zakresie wysokich częstotliwości i to właśnie ucho rejestruje dźwięki nieco niższe. Dźwięki te nie są odbierane świadomie ponieważ są bardzo słabe ale wystarczające dla centralnego ich przetwarzania. Kiedy osoba patrzy na wprost tak, że fala akustyczna ma ten sam kąt wpadania dla obu uszu, wtedy małżowina umożliwia określenie czy dźwięk dochodzi z przodu czy z tyłu. Kiedy dźwięk uderza w tylną powierzchnię małżowiny wtedy też odbijane są dźwięki o wysokiej częstotliwości. Dźwięk docierający do wejścia przewodu słuchowego jest odbierany jako niższy niż ten uderzający w małżowinę od frontu (to znaczy kiedy źródło dźwięku jest z przodu). Zdolność kierunkowego słyszenia jest głównym argumentem przemawiającym za obuusznym stosowaniem aparatów słuchowych i ostatnio, obuusznych wszczepów ślimakowych.
Kanał słuchowy zewnętrzny ma głębokość około 2-3 cm i średnicę około 1cm, Jest on tak uformowany, że błonę bębenkową można obejrzeć tylko wtedy jeśli pociągniemy małżowinę uszną do góry i ku tyłowi, w ten sposób rozciągając kanał w osi długiej. Przednia, trzecia część kanału słuchowego jest zbudowana z chrząstki i dlatego może przesuwać się w stosunku do kostnej części wewnętrznej. Skóra części wewnętrznej jest bardzo cienka, łatwo ją uszkodzić i zawiera niezwykle małe gruczoły woszczynowe. Złuszczające się cząstki skóry, a także kurz wpadający do ucha z zewnątrz, przylepiają się do woszczyny. Korki woszczynowe, które czasami całkowicie blokują kanał słuchowy. Jeśli chociaż minimalna szczelina jest zachowana pomiędzy korkiem woszczynowym a skórą kanału słuchowego, zdolność słyszenia jest w dużym stopniu nie zaburzona. Wynika to z wielkości kanału i długości fali dźwiękowej której częstotliwość zawiera się w zakresie częstotliwości mowy: 330 Hz = 1 m, 1000 Hz = 33 cm, i 10,000 Hz = 3.3 cm. Długie fale, dźwięki o niskiej i średniej częstotliwości mogą dotrzeć bez przeszkód ale im mniejsza zachowana szczelina, tym mniej dociera dźwięków o wysokiej częstotliwości. Woszczyna jest
znacznie rzadziej przyczyną niedosłuchu u dzieci niż u dorosłych.
Ucho środkowe
Składa się z jamy bębenkowej oddzielonej od przewodu słuchowego zewnętrznego błoną bębenkową, łańcucha kosteczek słuchowych, jamy sutkowej z komórkami powietrznymi kości skroniowej oraz trąbki słuchowej. Jama bębenkowa (cavum tympani) jest przestrzenią kształtu nieregularnego sześcianu zawierającą kosteczki słuchowe, więzadła, mięśnie i powietrze. Wysłana jest błoną śluzową pokrytą nabłonkiem jednowarstwowym walcowatym lub migawkowym typu oddechowego. Kosteczki i błona bębenkowa pokryte są nabłonkiem jednowarstwowym płaskim. Jamę bębenkową w stosunku do błony bębenkowej dzielimy na trzy części: górną – zachyłek nadbębenkowy (epitympanon, recessus epitympanicus), środkową (mesotympanon) oraz dolną (hypotympanon).
Błona bębenkowa (membrana tympani) stanowi boczną ścianę jamy bębenkowej oddzielając ją od przewodu słuchowego. Składa się z części napiętej (pars tensa)i wiotkiej (pars flaccida). Część napięta przytwierdzona jest do bruzdy bębenkowej w pierścieniu bębenkowym a część wiotka – do okostnej łuski kości skroniowej we wcięciu bębenkowym. Część napięta zbudowana jest z trzech warstw: skórnej (zewnętrznej), włóknistej (środkowej) i śluzowej (wewnętrznej). Warstwa włóknista posiada włókna elastyczne o układzie promienistym (część zewnętrzna) i okrężnym (część wewnętrzna). Włókna promieniste wiążą się ściśle z okostną rękojeści młoteczka a na obwodzie błony bębenkowej przechodzą w pierścień włóknisto-chrzęstny umocowujący błonę do kości. Włókna okrężne ułożone są dokoła punktu środkowego błony, tj. pępka. Warstwa śluzowa jest przedłużeniem błony śluzowej jamy bębenkowej. Część wiotka błony bębenkowej pozbawiona jest warstwy włóknistej. Linia podziału na część wiotką i napiętą biegnie wzdłuż odchodzących od wyniosłości młoteczkowej fałdów – przedniego i tylnego. Dla celów klinicznych dzieli się błonę bębenkową, przez przeprowadzenie linii wzdłuż rękojeści młoteczka i prostopadłej do niej przechodzącej przez pępek, na cztery kwadranty: przednio-górny, przednio-dolny, tylno-górny i tylno-dolny. Tylno-górna część błony bębenkowej tworzy z przewodem słuchowym zewnętrznym kąt rozwarty, podczas gdy część dolno-przednia – kąt ostry.
Zdjęcie prawidłowej błony bębenkowej prawej
Jama bębenkowa posiada sześć ścian. Ściana boczna utworzona jest przez błonę bębenkową i łuskę kości skroniowej. Ścianę przyśrodkową tworzy ściana boczna błędnika kostnego z uwypuklonym zakrętem podstawnym ślimaka – wzgórkiem (promontorium). Ku tyłowi i górze od wzgórka znajduje się okienko owalne przedsionka prowadzące do przedsionka, zamknięte przez podstawę strzemiączka. Ku tyłowi i do dołu znajduje się okienko okrągłe ślimaka zamknięte przez błonę bębenkową wtórną. Okienko okrągłe jest początkiem schodów bębenka (scala tympani). Nad i ku dołowi od okienka przedsionka a poniżej kanału półkolistego poziomego przebiega kanał nerwu twarzowego. Ściana górna utworzona jest przez pokrywkę jamy bębenkowej, cienką blaszkę kostną oddzielającą jamę bębenkową od środkowego dołu czaszkowego. Ściana dolna jest dnem jamy bębenkowej oddzielającym ją odopuszki żyły szyjnej wewnętrznej. Ściana przednia w swej części dolnej graniczy z tętnicą szyjną wewnętrzną. Na ścianie tej znajduje się ujście bębenkowe kanału mięśniowo-trąbkowego podzielonego kostną przegrodą na półkanał dla trąbki słuchowej i półkanał dla mięśnia napinacza błony bębenkowej. Ściana tylna jest utworzona przez bębenkową powierzchnię części skalistej kości skroniowej. Znajdują się tam wejście do jamy sutkowej, zagłębienie dla wyrostka krótkiego kowadełka i stożkowata wyniosłość piramidowa okrywająca mięsień strzemiączkowy.
Łańcuch kosteczek słuchowych znajduje się między błoną bębenkową a przyśrodkową ścianą jamy bębenkowej i składa się z młoteczka (malleus), kowadełka (incus) i strzemiączka (stapes). Kosteczki połączone są z sobą za pomocą stawów,a ze ścianami jamy bębenkowej za pomocą więzadeł. Młoteczek zrośnięty jest częściowo z błoną bębenkową; kowadełko połączone z główką strzemiączka (staw kowadełkowo-strzemiączkowy); strzemiączko swoją podstawą zamyka okienko owalne za pośrednictwem więzadła pierścieniowatego. Mięśnie znajdujące się w jamie bębenkowej to miesień napinacz błony bębenkowej i mięsień strzemiączkowy. Mięsień napinacz błony bębenkowej wychodzi z kanału kostnego leżącego powyżej trąbki słuchowej, jego ścięgno owija się dookoła wyrostka ślimakowatego i łączy się z rękojeścią młoteczka. Unerwiony jest przez gałązkę nerwu żuchwowego od nerwu trójdzielnego. Mięsień strzemiączkowy rozpoczyna się wewnątrz wyniosłości piramidowej a jego ścięgno przyczepia się doszyjki strzemiączka. Unerwiony jest przez nerw strzemiączkowy od nerwu twarzowego. Odruchowy skurcz mięśni śródusznych ogranicza drgania kosteczek słuchowych i napina błonę bębenkową chroniąc w ten sposób ucho wewnętrzne przed dźwiękami o dużym natężeniu. Jama bębenkowa unerwiona jest przez splot bębenkowy utworzony przez nerw bębenkowy (gałąź nerwu IX), gałąź łączącą z nerwem VII oraz nerwy szyjno-bębenkowe (od splotu szyjno-tętniczego wewnętrznego).
Zespół kosteczek ucha środkowego
Bogate unaczynienie jamy bębenkowej pochodzi od tętnicy bębenkowej przedniej (gałąź t. szczękowej), tętnicy bębenkowej tylnej (gałąź t. rylcowo-sutkowej), tętnicy bębenkowej dolnej (gałąź t. gardłowej wstępującej), tętnicy bębenkowej górnej (gałąź tętnicy oponowej środkowej), gałęzi szyjno-bębenkowej (od t. szyjnej wewnętrznej), gałęzi strzemiączkowej (od t. rylcowo-sutkowej), gałęzi sutkowych (od t. rylcowo-sutkowej), gałęzi skalisto-łuskowych (od t. oponowej środkowej). Żyły towarzyszą tętnicom. Odpływ krwi żylnej z ucha środkowego prowadzi do splotu skrzydłowego, żył oponowych środkowych, zatoki skalistej dolnej i opuszki żyły szyjnej wewnętrznej.
Jama sutkowa (antrum mastoideum) jest przestrzenią ograniczoną od góry przez strop jamy bębenkowej, z boku przez łuską kości skroniowej, od środka piramidą kości skroniowej. Wejście do jamy sutkowej znajduje się w tylnej części zachyłka nadbębenkowego jamy bębenkowej. Ściana przednia jest zarazem tylną ścianą przewodu słuchowego zewnętrznego a dno jamy leży w połowie jego długości. Ściana tylna przylega do zatoki esowatej. Ściana przyśrodkowa graniczy z kanałem półkolistym bocznym. Ściana boczna utworzona jest przez część sutkową kości skroniowej. Ściana górna utworzona jest przez pokrywkę jamy sutkowej, która oddziela jamę sutkową od płata skroniowego mózgu. U noworodków ściana ta może wykazywać ubytki łączące jamę sutkową z wnętrzem czaszki, w wyniku obecności niezarośniętego szwu łuskowo-sutkowego. Ściana dolna posiada szereg otworów łączących jamę sutkową z komórkami sutkowatymi. W życiu pozapłodowym błona śluzowa jamy sutkowej wpukla się w otaczającą kość, powodując resorbcję beleczek kostnych i przekształcenie ich w układ drobnych, powietrznych jamek. Proces ten nazywamy pneumatyzacją kości skroniowej. Stopień pneumatyzacji charakteryzuje się dużą zmiennością, od bardzo rozległej do całkowitego braku, co może mieć wpływ na wielkość wyrostka sutkowatego. Zdolność pneumatyzacji kości zależna jest od biologicznych właściwości błony śluzowej. Całkowita pneumatyzacja wyrostka sutkowatego następuje między 6 i 12 r. ż.
Trąbka słuchowa (tuba auditiva) składa się z części kostnej (20 mm) i chrzęstno-błoniastej (15 mm). Zaczyna się na przedniej ścianie jamy bębenkowej stale otwartym ujściem bębenkowym a kończy ujściem gardłowym w części nosowej gardła na wysokości przyczepu małżowiny nosowej dolnej. Ujście to otwiera się dzięki skurczom mięśni: napinacza i dźwigacza podniebienia miękkiego oraz trąbkowo-gardłowego. Zadaniem trąbki słuchowej jest wyrównywanie ciśnienia pomiędzy uchem środkowym a częścią nosową gardła oraz drenowanie zawartości jamy bębenkowej do gardła. Część trąbki najbliżej gardła jest śluzówkową trąbką i jest umieszczona w kanale chrzęstnej części przewodu i otwiera się tylko w momencie przełykania. Natychmiast po przełknięciu warstwa śluzówki (błona śluzówkowa) zamyka się jeszcze raz i ponownie rozdziela nosogardło od ucha środkowego. Takie rozdzielenie jest konieczne by zapobiegać wibracji ucha środkowego podczas mówienia. Ponadto jeśli trąbka słuchowa byłaby stale otwarta, to wentylacyjny ruch powietrza byłby przenoszony na błonę bębenkową co z kolei prowadziłoby do subiektywnego, nieprzyjemnego odczucia zwanego autofonią. Część bębenkowa trąbki słuchowej to znaczy ta najbliżej ucha środkowego posiada szkielet kostny z otworem w kształcie lejka uchodzącym do ucha środkowego. W tym miejscu światło trąbki pozostaje otwarte cały czas i nie bierze udziału w procesie zamykania i otwierania. Otwarcie trąbki następuje dzięki mięśniom. W momencie połykania, mięsień napinacz pociąga krawędź chrząstki trąbki słuchowej, a mięsień dźwigacz kurcząc się unosi chrząstkę. To powoduje, że przewód chrzęstny “rozwija się ” i otwiera się śluzówkową część trąbki słuchowej – wszystko to dzieje się w momencie w którym podniebienie miękkie napina się podczas połykania. Można uświadomić sobie ten proces wsłuchując się w słaby trzask w czasie przełykania. Dźwięk ten pochodzi z błony bębenkowej i wskazuje moment, w którym ciśnienie w jamie bębenkowej jest dostosowywane do ciśnienia atmosferycznego w czasie przepływu powietrza przez krótko otwartą trąbkę słuchową. Odwrotnie, w czasie gwałtownego obniżania się, na przykład podczas lądowania samolotem, odczuwamy nacisk na uszy spowodowany tym, że zewnętrzne ciśnienie powietrza na błonę bębenkową jest większe niż ciśnienie w jamie bębenkowej. Przełykanie, przy jednoczesnym zatykaniu nosa (zwane manewrem Toynbee) lub silne ziewanie otwiera trąbki słuchowe i wyrównuje ciśnienie; uczucie ucisku i towarzyszące mu niewielkie upośledzenie słuchu natychmiast mijają. Ta chwilowa „utrata słuchu” spowodowana jest ujemnym ciśnieniem w jamie bębenkowej co uniemożliwia optymalne wibracje błony bębenkowej i kosteczek słuchowych.
Ucho wewnętrzne
Składa się z błędnika kostnego (labyrinthus osseus), błędnika błoniastego (labyrinthus membranaceus) i nerwu przedsionkowo-ślimakowego (nervus vestibulocochlearis, n. VIII). Błędnik kostny zbudowany jest ze zbitej tkanki kostnej otoczonej kością gąbczastą. Od wewnątrz błędnik kostny wysłany jest okostną, z którą łączy się błędnik błoniasty. Przestrzeń między błędnikiem kostnym a błoniastym wypełniona jest przychłonką (perilympha). Błędnik kostny składa się ze ślimaka (cochlea), przedsionka (vestibulum) i trzech kanałów półkolistych (canales semicirculaes).
Błędnik
Ślimak zbudowany jest z wrzecionka, wokół którego 2¾ razy owija się kanał spiralny ślimaka o długości 32 mm oraz szerokości u podstawy 2 mm. Od wrzecionka do światła ślimaka wystaje blaszka spiralna kostna, która razem z łącznotkankową blaszką podstawną dzieli światło kanału spiralnego na schody bębenka i schody przedsionka. Schody przedsionka i bębenka są wypełnione przychłonką i łączą się ze
sobą w szczycie ślimaka poprzez szparę osklepka. W schodach bębenka tuż przy okienku ślimaka znajduje się ujście dla kanalika ślimaka łączącego przestrzeń przychłonkową z jamą podpajęczynówkową.
Przedsionek jest środkowym elementem błędnika kostnego. Na bocznej jego ścianie znajduje się okienko przedsionka. Na przyśrodkowej, będącej dnem przewodu słuchowego wewnętrznego, znajdują są dwa zachyłki: przedni zawierający woreczek (sacculus) oraz tylny dla łagiewki (utriculus). Poniżej zachyłka tylnego znajduje się otwór dla wodociągu przedsionka, przez który przechodzi przewód śródchłonki (ductus endolymphaticus). Przedsionek z przodu łączy się ze ślimakiem a z tyłu pięcioma otworami z trzema kanałami półkolistymi. Kanały półkoliste mają kształt rurek długości 15-22 mm, średnicy 1-1,5 mm, tworzących dwie trzecie obwodu koła. Wszystkie trzy kanały na jednym z końców posiadają rozszerzenia – bańki (ampulla). Kanały ustawione są w trzech pionowych do siebie płaszczyznach. Wyróżniamy kanał pionowy przedni i pionowy tylny oraz kanał boczny. Dwa pionowe kanały z tyłu łączą się ze sobą odnogą wspólną.
Błędnik błoniasty znajduje się w błędniku kostnym i wypełniony jest śródchłonką (endolympha), która charakteryzuje się niskim poziomem sodu a wysokim poziomem potasu. Składa się z woreczka, łagiewki, trzech przewodów półkolistych błoniastych oraz przewodu ślimakowego. Łagiewka i woreczek łączą się przewodem łagiewkowo-woreczkowym, z którego wychodzi przewód śródchłonki kończący się
workiem śródchłonki, leżącym między blaszkami opony twardej na tylnej powierzchni piramidy kości skroniowej. W łagiewce, woreczku oraz bańkach przewodów półkolistych błoniastych znajduje się nabłonek zmysłowy narządu równowagi. Przewód ślimakowy ma kształt zbliżony do trójkąta ostrokątnego. Ścianę górną tego trójkąta tworzy błona przedsionkowa oddzielająca przewód ślimakowy od schodów przedsionka. Ścianę boczną tworzy więzadło spiralne pokryte nabłonkiem wielowarstwowym tworzącym prążek naczyniowy. Ściana dolna, sąsiadująca ze schodami bębenka, zbudowana jest z błony podstawnej, na której spoczywa nabłnek zmysłowy narządu słuchu oraz komórki podporowe tworzące narząd spiralny zwany narządem Cortiego (organum spirale s. Corti).
Przekrój przewodu ślimakowego
Komórki zmysłowe w narządzie Cortiego obejmują trzy lub cztery szeregi komórek rzęsatych (słuchowych) zewnętrznych oraz jeden szereg komórek rzęsatych (słuchowych) wewnętrznych. Ponad komórkami zmysłowymi rozpostarta jest błona nakrywkowa. W narządzie Cortiego występuje około 12-15 tys. komórek rzęsatych zewnętrznych. Stanowią one przetwornik drgań płynów ucha wewnętrznego na sygnały bioelektryczne. Charakteryzują się zdolnością skurczu będącego podstawą zjawiska emisji otoakustycznej. Ponadto w narządzie Cortiego występuje około 3,5 tys. komórek rzęsatych wewnętrznych. Są to właściwe komórki zmysłowe.
Narząd Cortiego
Pomiędzy komórkami podporowymi znajdują się wolne przestrzenie międzykomórkowe – tunele Cortiego zewnętrzny i wewnętrzny. Wypełnia je tzw. trzecia limfa, płyn o składzie zbliżonym do perylimfy. W tym płynie zanurzona jest 2/3 powierzchni komórek rzęsatych zewnętrznych i włókna nerwowe.
Nerw przedsionkowo-ślimakowy (statyczno-słuchowy, n. VIII)
Składa się z nerwu przedsionkowego i nerwu ślimakowego. Oba mają zwoje zawierające dwubiegunowe komórki nerwowe, których wypustki obwodowe kierują się do błędnika a dośrodkowe do mózgowia, tworząc pozornie pojedynczy pień nerwu. Część przedsionkowa wiodąca włókna z nabłonka zmysłowego łagiewki, woreczka i baniek przewodów półkolistych ma swój zwój przedsionkowy na dnie przewodu słuchowego wewnętrznego. W rdzeniu przedłużonym i moście ta część kończy się w jądrach przedsionkowych: bocznym, górnym, przyśrodkowym i dolnym. Część ślimakowa wiodąca włókna z narządu spiralnego ma swój zwój spiralny w kanale spiralnym wrzecionka. Ta część kończy się w jądrze ślimakowym grzbietowym i brzusznym tworząc pierwszy, obwodowy neuron drogi słuchowej.
Część ośrodkowa narządu słuchu
Składa się z ośrodkowej drogi słuchowej oraz ośrodków podkorowych i korowych słuchu.
Ośrodkowa droga słuchowa
Rozpoczyna się w miejscu wejścia n. VIII do pnia mózgu będąc przedłużeniem pierwszego, obwodowego neuronu tej drogi. Drugi neuron stanowią jądra w rdzeniu przedłużonym. Trzeci stanowią jądra położone w moście i w śródmózgowiu. Czwarty neuron to jądra znajdujące się w międzymózgowiu – jądro ciała kolankowatego przyśrodkowego. Ten neuron nazywany jest podkorowym ośrodkiem słuchu.
Ośrodki korowe słuchu
Pierwszorzędowy ośrodek korowy słuchu znajduje się w zakrętach skroniowych poprzecznych Heschla w tylno-górnej części zakrętu skroniowego górnego (pole 41i 42 Brodmanna). Drugorzędowy ośrodek słuchu – kojarzeniowy, leży w dolnej części zakrętu skroniowego górnego (pole 22 Brodmanna).
Anatomia drogi nerwowej słuchowej
Zasadniczym składnikiem układu nerwowego są komórki nerwowe, które odbierają i przekazują dalej informacje w postaci impulsów elektrycznych powstałych w wyniku zmian polaryzacji błony komórkowej. Komórka nerwowa składa się z ciała zawierającego jądro i z dwóch rodzajów wypustek: dendrytów i aksonu. W komórce występuje zawsze jeden akson służący do transmisji impulsów elektrycznych w kierunku od ciała komórki. Transmisja impulsów do ciała komórki przebiega przy pomocy dendrytów. Liczba dendrytów może być różna i na tej podstawie rozróżnia się komórki jedno-, dwu-, i wielobiegunowe. Komórki jednobiegunowe posiadają tylko jedną wypustkę, czyli akson. Komórki dwubiegunowe mają dwie wypustki, jeden akson i jeden dendryt, często długi i o charakterze aksonu. Komórki wielobiegunowe zawierają jeden akson i wiele dendrytów. Ze względu na to, że komórki nerwowe mają zawsze jeden akson, transmisja impulsów elektrycznych w drodze nerwowej jest jednokierunkowa. Ponieważ impulsy elektryczne transmitowane są zarówno z obwodu w kierunku do ośrodków centralnych, jak i w kierunku przeciwnym, czyli od ośrodków centralnych na obwód istnieją dwie oddzielne drogi nerwowe, wstępująca określana jako unerwienie aferentne i zstępująca, czyli unerwienie eferentne. Droga wstępująca, czyli włókna aferentne, realizuje transmisję impulsów z obwodu w kierunku ośrodków centralnych, droga zstępująca, czyli unerwienie eferentne transmituje impulsy w kierunku przeciwnym. Droga słuchowa zawiera zarówno układ aferentny, jak i eferentny. W narządzie spiralnym znajdują się włókna nerwu słuchowego aferentne i eferentne odchodzące od komórek włosowatych. Włókna aferentne prowadzą bodźce ze ślimaka do mózgowia, a włókna eferentne od mózgu do ślimaka. Włókna te przedostają się przez otworki nerwowe do blaszki podstawnej przewodu ślimakowego, a następnie przebiegają w kanalikach promienistych blaszki spiralnej kostnej dochodzącej do kanału spiralnego wrzecionka, gdzie znajduje się wydłużony zwój spiralny ślimaka.
AUDIOMED APARATY SŁUCHOWE
ul. M. Reja 16/18 lok. 2
87-800 Włocławek
tel: 54 426 25 85, 604 479 703