Słuchanie jednym uchem wystarczy, aby korzystać z informacji zawartych w cechach fizycznych fali akustycznej, jak jej częstotliwość i amplituda czyli rozróżniać wysokość i głośność dźwięku. Słuchanie dwojgiem uszu jest niezbędne, by zlokalizować źródło dźwięku w otoczeniu. Jeżeli znajduje się ono na wprost słuchającego, fala dźwiękowa dociera do obu uszu jednocześnie. Gdy źródło dźwięku umieszczone jest z boku, pojawia się międzyuszna różnica czasu, fazy, amplitudy i składu widmowego dźwięku. Międzyuszna różnica czasu jest taka sama dla każdej częstotliwości gdyż szybkość rozprzestrzeniania się fali dźwiękowej w powietrzu jest niezależna od długości fali. Największą wartość – około 0,65 ms – osiąga, gdy źródło dźwięku umieszczone jest naprzeciw uszu.

Wartość międzyusznej różnicy faz jest zależna od częstotliwości bodźca akustycznego. Wielkość międzyusznej różnicy amplitud (natężenia) dźwięku jest także zależna od częstotliwości bodźca akustycznego. Niestety w codziennym życiu dźwięk rzadko kiedy dochodzi do uszu z jednego kierunku. Biorąc pod uwagę zaprotezowane jedno ucho, dźwięk może pojawić się z przeciwnej strony zatem rozumienie mowy będzie się obniżać. Mówimy tu o pojawieniu się tłumienia dźwięków o mniejszej długości fali wynikającego z bariery głowy. Tłumienie na barierze głowy sygnałów złożonych jest przyczyną różnic w składzie widmowym dźwięków, zależnym od ich lokalizacji. Pojawia się tzw. efekt cienia głowy, zatem pacjent z jednym aparatem słuchowym może nie zrozumieć słów, które docierają z przeciwnej strony.

Analiza informacji uzyskiwanych z obu uszu pozwala na sprawne lokalizowanie źródła dźwięku. Czułość naszego słuchu w tym zakresie jest zależna od kąta umiejscowienia źródła sygnału akustycznego. Możliwość lokalizowania źródła dźwięku to nie jedyna korzyść ze słyszenia obuusznego. Opisany wyżej efekt cienia głowy jest przyczyną tłumienia składowych sygnału mowy z zakresu dużych częstotliwości, które są ważne dla jej rozumienia. Szacuje się, że słuchanie obuuszne redukuje wpływ efektu cienia głowy o około 6 -7 dB.

Słuchanie obuuszne poprawia zatem rozumienie mowy, niezależnie od tego, z którego kierunku do nas dociera.Słuchanie obuuszne zapewnia też większą czułość słyszenia. Efekt sumowania bodźców akustycznych wynosi około 3 dB dla bodźców okołoprogowych i około 5-6 dB dla bodźców ponadprogowych. W efekcie próg rozumienia mowy (SRT, ang. Speech Reception Threshold) obniża się o około 3-5 dB – zwyczajnie przy mniejszym natężeniu dźwięku w dwu aparatach, zrozumiemy więcej słów. Poprawia się również zdolność rozumienia mowy w trudnych warunkach akustycznych. Jest to wynikiem analizowania międzyusznych różnic faz sygnałów mowy i hałasu. Zjawisko to opisywane jako efekt redukcji hałasu (ang. squelch effect) wywołuje subiektywne wrażenie poprawy stosunku sygnału do szumu o około 2-3 dB. Ten sam mechanizm powoduje zmniejszenie wpływu pogłosu na rozumienie mowy.

Dzięki posługiwaniu się dwojgiem uszu mamy ponadto zdolność wychwytywaniu sygnałów  użytecznych kiedy równocześnie docierają do słuchacza różne dźwięki (efekt coctail-party). Słuchanie staje się łatwiejsze i bardziej selektywne. Słuchanie obuuszne pozwala wreszcie na integrację funkcji, w których „specjalizuje się” każde z uszu. Okazuje się, że ucho lewe jest dominujące dla percepcji i analizy sygnałów mowy, podczas gdy prawe dominuje w analizie zależności przestrzennych dźwięków i sygnałów muzycznych.

Przy jednostronnym uszkodzeniu słuchu pojawi się więc szereg ograniczeń:

• Trudności z lokalizacją dźwięku dźwięku. Zlokalizowanie źródła sygnału akustycznego przy pomocy jednego ucha jest możliwe przez szybki ruch głowy, jest jednak znacznie mniej precyzyjne
• Pogorszenie rozumienia mowy we wszystkich warunkach akustycznych, wynikające z obecności efektu cienia głowy, braku zjawisk: sumowania, tłumienia hałasu oraz pogłosu i efektu coctail-party. Słuchający jednym uchem musi bardziej koncentrować uwagę, podczas gdy słuchanie obuuszne nie wymaga wysiłku ani szczególnego zaangażowania
• Przy uszkodzeniu ucha prawego mogą pojawić się trudności w analizie stosunków przestrzennych między sygnałami akustycznymi i mniejszy komfort odbioru sygnałów muzycznych
• Przy uszkodzeniu ucha lewego można spodziewać się, większych niż przy prawostronnym upośledzeniu słuchu, trudności z percepcją i analizą mowy.

Jakie, wobec powyższych faktów, są wskazania do protezowania aparatami słuchowymi? Dobór aparatów słuchowych powinien mieć na celu odtworzenie (w przypadku osób z nabytym uszkodzeniem słuchu) lub stworzenie (w przypadku pacjentów z uszkodzeniem wrodzonym lub nabytym we wczesnym dzieciństwie) warunków pełnego, prawidłowego funkcjonowania słuchowego. W przypadku pacjentów z obustronnym uszkodzeniem słuchu taką możliwość stwarza jedynie zaopatrzenie w dwa aparaty słuchowe. Korzyści, jakie uzyskujemy z obustronnego protezowania można by ująć następująco:

• Wykorzystujemy w pełni słuch pacjenta
• Dajemy szansę na słyszenie kierunkowe i możliwość lokalizacji źródła dźwięku
• Dzięki efektowi sumowania możemy zastosować korzystniejszą możliwość wzmocnienia i ciśnienia na wyjściu aparatów, zmniejszając ryzyko zniekształceń i nadmiernej stymulacji akustycznej. W przypadku ciężkich i głębokich uszkodzeń słuchu mamy szansę uzyskać odpowiednie wzmocnienie użyteczne, co bywa niemożliwe w przypadku protezowania jednym aparatem słuchowym. Często rodzina pacjenta mówi masz aparat i nie słyszysz – tak, dokładnie tak – być może potrzeba jeszcze 20% rozumienia słów aby pacjent mógł z częściowo usłyszanych wyrazów zrozumieć logiczne zdanie
• W przypadku różnych konfiguracji krzywych progowych w obu uszach stwarzamy możliwość uzyskania pełnej informacji akustycznej zwiększając zakres słyszanych częstotliwości (ang. crossover effect)
• Wykorzystujemy specjalizację funkcjonalną obu uszu
• Uzyskujemy lepsze rozumienie mowy we wszystkich warunkach akustycznych stawiając czoła efektom: coctail-party, wpływu hałasu i efektu cieniowego
• Uzyskujemy możliwość pełniejszego odbioru dynamiki sygnałów akustycznych. Dźwięk staje się bardziej naturalny i klarowny
• Wykorzystujemy zjawisko integracji (kojarzenia) informacji akustycznych docierających do obu uszu, co zapewnia lepsze rozumienie sygnałów zniekształconych
• Uzyskujemy możliwość swobodnego słuchania
• Odtwarzając warunki funkcjonowania słuchowego, zbliżone do naturalnych, pomagamy w łatwiejszej akceptacji aparatów słuchowych i skracamy okres adaptacji
• Zapobiegamy skutkom deprywacji słuchowej (ang. late onset auditory deprivation). Brak stymulacji akustycznej ucha niezaprotezowanego jest przyczyną wtórnych zmian prowadzących do stopniowego pogarszania rozumienia mowy.

Wybór jednego aparatu słuchowego przez pacjentów z obustronnym uszkodzeniem słuchu jest drogą skazującą ucho nieprotezowane na świadomą utratę rozumienia mowy w przyszłości. Nie realizując wytycznych protezowania obuusznego stwarzamy nowy rodzaj niepełnosprawności – niedosłuch jednostronny ze wszystkimi jego konsekwencjami. Większość pacjentów nie bierze pod uwagę utraty słyszenia na uchu protezowanym, niestety wpływ różnych chorób, urazów itp. może spowodować utratę dotychczasowego słyszenia uchem protezowanych z jednoczesnym brakiem rozumienia uchem nie stymulowanym do przetwarzania dźwięków mowy. Dodatkowo pojawiają się inne problemy:

• Brak równowagi akustycznej; dźwięki koncentrują się wokół jednego ucha (efekt tunelowy)
• Uzyskanie odpowiedniego progu rozumienia mowy wymaga dostarczenia większego wzmocnienia niż w przypadku protezowania obuusznego, co zwłaszcza w grupie głębokich uszkodzeń słuchu, może być źródłem zniekształceń z powodu niekorzystnej kombinacji wzmocnienia i ciśnienia wyjścia aparatu oraz nadmiernej stymulacji akustycznej. Możemy mieć też trudności z osiągnięciem wzmocnienia użytecznego
• Zaprotezowanie ucha lewego przy symetrycznym ubytku słuchu mogłoby sprzyjać lepszemu rozumieniu mowy, ale może nie zapewnić pacjentowi wystarczającej satysfakcji z odbioru sygnałów muzycznych
• Zaprotezowanie ucha prawego w analogicznej sytuacji może być źródłem dodatkowego ograniczenia rozumienia mowy.

Gdy podejmujemy decyzję o protezowaniu jednego ucha w przypadku pacjenta z niedosłuchem obustronnym, kierujemy się zwykle takimi kryteriami wyboru jak reguła 70 dB (ANSI), lepsze rozumienie mowy, wyższy próg dyskomfortu, większy zakres dynamiki słyszenia, bardziej płaski kształt krzywych progowych, obecność szumów usznych, czy komponenta przewodzeniowa niedosłuchu. Należałoby zapewne częściej rozważać protezowanie ucha z gorszym progiem słyszenia w celu przywrócenia równowagi akustycznej i wszystkich korzyści płynących ze słyszenia obuusznego oraz uwzględnić potrzeby akustyczne pacjenta w aspekcie dominacji funkcjonalnej ucha prawego i lewego.

W większości przypadków obustronnych uszkodzeń słuchu powinno się więc protezować obuusznie. Istnieje jednak kilka wyjątków od tej zasady:

• Zjawisko degradacji. Kiedy wyniki rozróżniania mowy są bardzo dobre lub dobre dla jednego ucha a słabe dla drugiego, możliwe jest, że sygnał z ucha gorszego będzie zakłócał w drodze słuchowej sygnał z ucha lepszego
• Zaburzony proces integracji. U części osób z uszkodzeniem słuchu występuje nie tylko uszkodzenie odcinków obwodowych drogi słuchowej, ale także dysfunkcja odcinków centralnych. W niektórych przypadkach procesy kojarzenia informacji otrzymywanych z obydwu uszu mogą przebiegać tak mało sprawnie, że osoby te będą miały większą korzyść z protezowania jednousznego. Należy pamiętać jednak, że u części tych pacjentów przyczyną braku akceptacji aparatów może być zbyt długi czas odkładania decyzji o zaprotezowaniu i mogą po prostu potrzebować dłuższego okresu do przyzwyczajenia się do niego
• Diplacusis. Osoby cierpiące na diplacusis odczuwają ten sam ton, podawany do obu uszu, jako ton o innej wysokości. Z powodu zaburzeń różnicowania częstotliwości są one złymi kandydatami do wzmocnienia obuusznego
• Niski poziom komfortu. Pacjenci, u których w jednym uchu występuje niski poziom komfortu, nie będą raczej akceptować dwóch aparatów słuchowych. Zwykle w tych przypadkach stwierdza się też bardzo wąski zakres dynamiki. Osoby te prawdopodobnie będą miały większy komfort korzystając z jednego aparatu słuchowego, dopasowanego na ucho z szerszym zakresem dynamiki
• Korzyści z protezowania obuusznego może nie osiągać część pacjentów ze stromo opadającym ubytkiem słuchu w jednym uchu i płaską krzywą progową w drugim. W tych przypadkach należy raczej rozważyć protezowanie ucha z płaską krzywą progową
• Czynniki psychologiczne w protezowaniu obuusznym. Wśród pacjentów z uszkodzonym słuchem, u których z badań audiometrycznych wynikają wskazania do protezowania obuusznego, zdarzają się tacy, którzy nie tolerują uczucia obustronnego zamknięcia przewodów słuchowych zewnętrznych (efekt okluzji). Opisują wrażenie poczucia zatkanego ucha, nie tolerują własnego głosu. U osób tych należy rozważyć protezowanie otwarte drugiego ucha, nawet z pominięciem częstotliwości niższych w celu selektywnego wzmocnienia wyższych częstotliwości
• Czynniki fizyczne w protezowaniu obuusznym. Osoby z uszkodzonym słuchem i towarzyszącymi innymi schorzeniami, na przykład porażeniem mózgowym, mogą być niesprawne ruchowo. Trudno jest im obsłużyć należycie nawet jeden aparat słuchowy i wówczas nie jest wskazane stosowanie dwóch
• Czynniki ekonomiczne.

Korzyści płynące z obuusznego protezowania są oczywiste. Pacjent z obustronnym uszkodzeniem słuchu nie ma możliwości uzyskania pełnego komfortu słyszenia używając wyłącznie jednego aparatu słuchowego. Zarówno słyszenie kierunkowe, jak i – co ważniejsze – rozumienie mowy u osób z jednostronnie protezowanym symetrycznym niedosłuchem są znacznie gorsze od efektów uzyskanych w dwóch aparatach. Pacjent musi mieć świadomość, że używając jednego aparatu słuchowego poza przypadkami opisanymi wyżej przyczynia się do pogłębiania schorzenia, z którym zgłosił się o pomoc do gabinetu audioprotetycznego.